Η χειρουργική με σεβασμό στον άνθρωπο.

Ποιους αφορά η Βαριατρική

Η βαριατρική χειρουργική, ή αλλιώς χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, απευθύνεται σε άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία, όταν ο Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) υπερβαίνει το 40, ή κυμαίνεται μεταξύ 35–40. Στην περίπτωση αυτή συνήθως συνυπάρχει κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας το οποίο απορρέει από την παχυσαρκία. Τέτοια προβλήματα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αυξημένη πίεση, τα αυξημένα τριγλυκερίδια, τον διαβήτης, την υπνική άπνοια, τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ,την οστεοαρθρίτιδα και διάφορα άλλα.

Οι βαριατρικές επεμβάσεις προσφέρουν ουσιαστική και διατηρήσιμη απώλεια βάρους, καθώς και βελτίωση ή ύφεση των σχετιζόμενων νοσημάτων, μειώνοντας παράλληλα την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή.

Η αποτελεσματικότητά τους υπερβαίνει κατά πολύ αυτή της διατροφής, της άσκησης και των φαρμάκων, καθώς τα ποσοστά μακροχρόνιας επιτυχίας με συντηρητικά μέσα είναι ιδιαίτερα χαμηλά. Άλλωστε, μελέτες έχουν δείξει ότι μόλις το 3% των πασχόντων από νοσογόνο παχυσαρκία καταφέρνει να χάσει επαρκές βάρος με συντηρητικά μέσα και να το διατηρήσει μακροπρόθεσμα.

‍Τεχνικές

Η χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950, ωστόσο η σύγχρονη εποχή της βαριατρικής χειρουργικής τοποθετείται γύρω στο 1995. Έκτοτε, ιδιαίτερη ανάπτυξη γνώρισαν οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις, οι οποίες εφαρμόζονται τα τελευταία περίπου 30 χρόνια. Ανάμεσα στις πιο διαδεδομένες τεχνικές συγκαταλέγονται η γαστρική παράκαμψη (Bypass) και το γαστρικό μανίκι (Sleeve).

Οι επεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται λαπαροσκοπικά (μέσω μικρών τομών), με νοσηλεία που διαρκεί συνήθως 1–2 ημέρες ενώ  θεωρούνται το ίδιο ασφαλείς με μία επέμβαση χολής. 

Η μέση απώλεια βάρους φτάνει το 60–70% του πλεονάζοντος βάρους.

Πριν την επέμβαση, απαιτείται υποθερμιδική δίαιτα 1–2 εβδομάδων για μείωση του ηπατικού όγκου. Μετεγχειρητικά, η διατροφή εξελίσσεται από υγρά (2 εβδομάδες), σε πολτώδη (2 εβδομάδες), και τελικά σε στερεά, υπό διαιτολογική καθοδήγηση. Μετεγχειρητικά, όλοι οι ασθενείς χρειάζονται μακροχρόνια λήψη συμπληρωμάτων (βιταμίνες και ασβέστιο), τις περισσότερες φορές μάλιστα εφόρου ζωής.

‍

Ποια τεχνική είναι η πιο κατάλληλη

Όσον αφορά την επιλογή του είδους της επέμβασης,  μεταξύ γαστρικού μανικιού και γαστρικής παράκαμψης, αξίζει να σημειωθεί ότι το γαστρικό bypass περιλαμβάνει διάφορες παραλλαγές, όπως το μονής αναστόμωσης bypass καθώς και νεότερες τεχνικές όπως το SADI και το SASI. Ωστόσο, οι επιμέρους τεχνικές έχουν μικρότερη σημασία για τον ασθενή σε σχέση με την ευρύτερη κατηγορία της επέμβασης.

Η βασική διαφορά ανάμεσα στο γαστρικό μανίκι και το γαστρικό bypass είναι ο τρόπος με τον οποίο επιτυγχάνεται η απώλεια βάρους. Το γαστρικό μανίκι περιορίζει απλώς το μέγεθος του στομάχου, με αποτέλεσμα τη μείωση της ποσότητας τροφής που μπορεί να καταναλώσει ο ασθενής, δηλαδή την όρεξη.

Αντίθετα, το γαστρικό bypass δεν περιορίζεται μόνο στη μείωση του στομαχικού όγκου, αλλά συνδυάζεται και με ανακατασκευή της ανατομίας του πεπτικού σωλήνα, με τέτοιο τρόπο ώστε η τροφή να μην περνά από όλο το μήκος του εντέρου και να παρακάμπτει ένα κομμάτι. Κατ' αυτό τον τρόπο δεν απορροφώνται θρεπτικά συστατικά και χάνουμε βάρος προσφέροντας λοιπόν έναν διπλό μηχανισμό απώλειας βάρους: τον περιορισμό της πρόσληψης τροφής και την δυσαπορρόφηση. 

Η επιλογή του κατάλληλου είδους επέμβασης πρέπει να αποτελεί αποτέλεσμα προσεκτικής συζήτησης ανάμεσα στον γιατρό και τον ασθενή. Αν και όλες οι επεμβάσεις είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές, η κάθε μία έχει τις δικές της ενδείξεις και αντενδείξεις, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε περιστατικού.

Για παράδειγμα, σε ασθενείς με σοβαρή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, το γαστρικό μανίκι δεν θεωρείται η καλύτερη επιλογή, καθώς μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το γαστρικό bypass αποτελεί προτιμότερη λύση. Αντίθετα, σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε πολλαπλά ενδοκοιλιακά χειρουργεία στο παρελθόν, μπορεί να προτιμηθεί το γαστρικό μανίκι, καθώς είναι τεχνικά πιο απλό και αποφεύγεται η εκτενής επαναδόμηση του πεπτικού σωλήνα.

Η απόφαση πρέπει πάντα να είναι εξατομικευμένη, λαμβάνοντας υπόψη το ιατρικό ιστορικό, τις ανάγκες και τις προσδοκίες του ασθενούς. Παρά τις διαφορές στις τεχνικές προσεγγίσεις, τόσο το γαστρικό μανίκι όσο και η γαστρική παράκαμψη έχουν συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα όσον αφορά την απώλεια βάρους και τη βελτίωση συνοδών νοσημάτων.

Οι μελέτες μας δείχνουν ότι το γαστρικό μανίκι συχνά συνδέεται με ελαφρώς καλύτερη ποιότητα ζωής, ενώ το γαστρικό bypass παρουσιάζει χαμηλότερα ποσοστά επαναπρόσληψης βάρους σε βάθος χρόνου.‍